Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (2020 – 2023).

Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων έθεσε από τις 22 Σεπτεμβρίου 2020 έως και τις 6 Οκτωβρίου 2020 σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων, με τίτλο: «Εθνικό Σχέδιο Δράσεις για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις».

Ως στόχοι του Εθνικού Σχεδίου Δράσης είχαν ορισθεί:

1) Η καθιέρωση και η εφαρμογή ενός στοιχειώδους επιπέδου υιοθέτησης πράσινων κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις προϊόντων, υπηρεσιών και έργων.
2) Η σταδιακή αύξηση της προμήθειας πράσινων προϊόντων και παροχής πράσινων υπηρεσιών μέσα στην επόμενη τριετία σε καθορισμένους τομείς αγαθών, υπηρεσιών και έργων, προκειμένου να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
3) Η ευρύτερη ενσωμάτωση της εκτίμησης του κόστους του κύκλου ζωής των προϊόντων στις δημόσιες συμβάσεις.
4) Η διάδοση του περιβαλλοντικού και του οικονομικού οφέλους που αποφέρουν οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις.
5) Η ενεργή συμμετοχή των εμπλεκομένων, όπως των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων, στη διαδικασία των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων.
6) Η παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων και η επικαιροποίησή τους για τη βέλτιστη εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης και την προσαρμογή αυτού στα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα στο πεδίο αυτό.

Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η διαδικασία με την οποία οι δημόσιες αρχές επιδιώκουν να συνάψουν συμβάσεις για αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθ ̓όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, σε σύγκριση με αγαθά, υπηρεσίες και έργα που επιτελούν την ίδια πρωταρχική λειτουργία τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο της σύμβασης υπό άλλες συνθήκες». Οι ΠΔΣ μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα προώθησης της καινοτομίας, παρέχοντας πραγματικά κίνητρα για την ανάπτυξη πράσινων προϊόντων και υπηρεσιών. Η ιδέα είναι να διασφαλισθεί ότι τα προς προμήθεια προϊόντα και οι υπηρεσίες παράγονται,παρέχονται και εκτελούνται με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Το ισχύον νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις παρέχει τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να λαμβάνουν υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες στη διαδικασία επιλογής προμηθειών ή υπηρεσιών. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης, καθώς και κατά την εκτέλεση αυτής. Στόχος των κανόνων περί αποκλεισμού και επιλογής είναι να διασφαλίζεται ελάχιστο επίπεδο συμμόρφωσης των αναδόχων και των υπεργολάβων με την περιβαλλοντική νομοθεσία. Διατίθενται τεχνικές όπως: α) η κοστολόγηση του κύκλου ζωής, β) ο προσδιορισμός βιώσιμων διαδικασιών παραγωγής και γ) η χρήση περιβαλλοντικώνκριτηρίων ανάθεσης (πράσινα κριτήρια, οικολογικά πρότυπα, πρότυπα διασφάλισης συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης), που συνδράμουν τις αναθέτουσες αρχές στον εντοπισμό των περιβαλλοντικά αρτιότερων προσφορών.

Η ειδική ανά τομέα νομοθεσία της ΕΕ δημιουργεί δεσμευτικές υποχρεώσεις σχετικά με την προμήθεια ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών, καθορίζοντας για παράδειγμα, ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, τα οποία πρέπει να τηρούνται. Επί του παρόντος, εφαρμόζονται δεσμευτικές διατάξεις, μεταξύ άλλων, στους ακόλουθους τομείς:
• Στον εξοπλισμό γραφείου τεχνολογιών πληροφορικής: Τα προϊόντα τεχνολογιών πληροφορικής που προμηθεύονται οι αρχές της κεντρικής δημόσιας διοίκησης πρέπει να πληρούν τις πιο πρόσφατες ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που προβλέπονται στον κανονισμό για το ενωσιακό σήμα EnergyStar (υπ’ αρ. (ΕΚ) 106/2008 Κανονισμός του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2008σχετικά με το κοινοτικό πρόγραμμα επισήμανσης της ενεργειακής απόδοσης του εξοπλισμού γραφείου,L39/1).
• Στα οχήματα οδικών μεταφορών: Όλες οι αναθέτουσες αρχές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ενέργεια που χρησιμοποιείται για λειτουργικούς σκοπούς, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των οχημάτων στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάθεσης συμβάσεων. Επίσης, υπάρχει κοινή μεθοδολογία για τον υπολογισμό του λειτουργικού κόστους καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους και τίθενται ελάχιστα ποσοστά προμηθειών καθαρών οχημάτων για το διάστημα μέχρι το 2025 και μέχρι το 2030 (Οδηγία 2009/33/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά με την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών, L 120/5, όπως τροποποιήθηκε μετην Οδηγία (ΕΕ) 2019/1161 της 20ης Ιουνίου 2019,L 188/11618).
• Στα κτίρια: Στα δημόσια κτίρια εφαρμόζονται ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης, τα οποία καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο βάσει κοινής μεθοδολογίας της ΕΕ.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις μπορούν να βρεθούν στην σχετική ανακοίνωση του opengov.gr. Επίσης μπορείτε να κατεβάσετε την 3η έκδοση του εγχειριδίου για τις ΠΣΔ μέσα από το ec.europa.eu

Με εκτίμηση,
Η ομάδα του diagonismoi-dimosiou.gr